In 't kort? Omdat ze het eerst kijkt naar personen en pas daarna naar dingen. Omdat ze een unieke gave heeft om sfeer te scheppen. Oog heeft voor details. Omdat ze het gezin bijeenhoudt. Haar idealen en waarden zullen die van het gezin zijn.
Liefste lezeressen en lezers,
Zoals je in de vorige blog kon lezen (aankondiging van onze derde zwangerschap), moest ik wegens een complicatie in het begin gedurende een tijdje platliggen. Dat ‘tijdje’ duurde uiteindelijk van begin februari tot eind april.
Dat betekende dat de echtgenoot zo goed als het hele huishouden diende over te nemen voor ruim anderhalve maand.
En die periode heeft me tot inzichten gebracht… over het verschillende functioneren van man en vrouw.
Maar allereerst moet me iets van het hart. Bedankt aan mijn wederhelft, want zonder zijn heldhaftige inzet op gebied van huishouden en kinderzorg van de afgelopen maanden zou het leven van ons baby’tje allicht niet gered zijn.
Dank u, dank u, dank u, of zoals iemand het naar aanleiding van de slides op de Veiligheidsraad tweette:
Secundo: overpeinzingen over vrouw-zijn.
Er zijn verschillende graden van pijniging in het leven, en in je zetel moeten plat liggen is wellicht een geringere ervan.
Toch was het niet allemaal rozengeur en maneschijn, want je voelt je al snel lui. En traag. Het is moeilijk om geestelijk ‘sportief’ te blijven als je lichaam het bewegingsniveau van een aardappelzak niet mag overtreffen (ach hemeltje, ik zal zoveel moeite hebben met ouder worden). Het is frustrerend dat je geen handje kan toesteken wanneer je huisgenoten duidelijk hulp nodig hebben… Ook al weet je dat je rust dient voor een hoger goed. De moderne mens GEEFT immers geen autonomie op! De moderne mens wil dingen doen, presteren, verwezenlijken.
Een zoveelste knipoog van God in mijn leven (voor een twintiger heb ik best al veel rusthuis-situaties meegemaakt): het leven draait niet om dingen gedaan krijgen. Het leven draait om liefhebben. Het miezerig hoopje ‘prestaties’ dat we tijdens ons leven hebben geleverd zullen we niet kunnen meenemen in ons graf. Wat dan van tel zal zijn is hoeveel we hebben liefgehad. En liefhebben betekende voor mij in voorjaar 2020: in de zetel liggen met een geduldige glimlach. De Heer wil mijn rusteloos activisme eruit krijgen, en er zullen nog veel bootcamps voor nodig zijn…
Vanuit mijn kikvorsperspectief kon ik natuurlijk de huiselijke gebeurtenissen nauwkeurig observeren.
En het viel me daarbij op dat de echtgenoot de zaken nogal anders aanpakte dan ik. Niet fout, of niet per se veel beter, maar anders.
De kinderen ’s middags in bed steken was bij hem bijvoorbeeld steeds in een-twee-drie gefixt. Een luierwissel: sneller dan zijn schaduw stond de echtgenoot terug beneden met verschoonde baby. Etenstijd, bedtijdritueel: in een mum van tijd klaar.
Terwijl ik voor al die dingen minstens twee keer zoveel tijd nodig heb. Los van het feit dat ik sowieso ‘een trage’ ben (toen ik nog in de advocatuur / op de unief werkte was dingen spoedig afgeleverd krijgen ook altijd een issue), ligt er mijns inziens wel een dieper antropologisch verschil aan de bron.
Waar die handelingen voor mij uitgelezen kwaliteitsmomenten zijn, handelt de echtgenoot ze eerder effectief en snel ‘af’. Ik kan geen luierwissel doen zonder dat er langdurig oogcontact, liedjes, rijmpjes en spelletjes (in buikje bijten, kietelen, leren zwaaien enzovoort) aan te pas moeten komen, de echtgenoot klaart de klus op gefocuste wijze. Voor mij zijn het momenten die eeuwig kunnen duren omdat de band moeder-kind hier voor eeuwig wordt gesmeed, de echtgenoot ziet het eerder als dingen die gedaan moeten worden.
De wereld van de vrouw begint bij personen
En dit herinnerde me aan iets wat ik hoorde op een conferentie over vrouwzijn in december, en waarvan ik nu de waarheid inzie. That is: voor mannen draait het leven om technische problemen oplossen. Voor vrouwen daarentegen komt de mens eerst. Het allereerste belang gaat naar relaties.
‘De wereld van de vrouw begint bij personen en gaat pas daarna naar de wereld’, zei filosofe Edith Stein. Voor een vrouw gaat het leven elementair over personen, relaties – pas in subsidiaire orde over dingen.
Vaststelling in dezelfde trant: niet zelden is het de moeder (of oma) die ervoor zorgt dat iedereen in het gezin mekaar blijft zien. Valt de moeder weg… dan valt er een verbindende factor tussen personen weg. In mijn jeugdgezin is de bijnaam van mama – ha – ‘het meldpunt’. Het meldpunt vraagt en ontvangt continu meldingen over hoe het met iedereen gaat, en transfereert die informatie naar de rest.
Zonder een moeder zijn we allemaal wat meer individuen, en minder een harmonie. De vrouw zorgt voor harmonie in huis.
Een sfeer scheppen
Een ander voorbeeld: het eten klaarmaken. Voor de echtgenoot is het van belang dat er iets op tafel komt te staan. Dat er voedsel in de maag van de kinderen arriveert (met groenten als het kan), dan is de missie volbracht. Terwijl ik veel meer een ambiance poog te creëren met mijn koken. Het is van belang dat het op zondagen en feestdagen allemaal wat feestelijker is. Een extra aperitiefje hier, een blaadje rucola ter garnituur daar. Bijpassende borden en bestek – het is van belang met welke details en in welke sfeer het gebeurt. Het eten is meer een ‘gebeuren’ met het gezin, minder een ‘taak’.
(Terwijl ik schrijf over de vrouwelijke aandacht voor details moet ik denken aan het cadeautje dat ik voor mijn laatste verjaardag van hem kreeg: een lamineermachine die niet ingepakt was in cadeaupapier, maar het zou hem waarschijnlijk ambeteren moest ik dat hier vermelden. Oeps, nu heb ik het toch gezegd.)
– Bij nader inzicht gaat het om een empirisch vastgesteld mannelijk fenomeen:
De vrouw heeft een unieke gave om de sfeer te zetten. De ambiance in een huis wordt gemaakt (of gekraakt) door de vrouw. Een klein boekje der wijsheden How to be a Good Wife formuleerde dit idee kernachtig:
‘Remember that the happiness of the home depends in a great measure on you and your exertions.’
Het niveau van het gezin hangt af van het niveau van de vrouw
Aansluitend op sfeer, gaat het, nog belangrijker, over waarden en idealen. Welke waarden zullen er heersen in een gezin? Deze die de vrouw belangrijk vindt. Als de vrouw waarden als vroomheid, netheid, onzelfzuchtigheid, familietijd onbelangrijk vindt, bestaat er veel kans dat ze niet terug te vinden zullen zijn in het huis.
Paus Johannes Paulus II stelde zelfs dat het niveau van een cultuur afhangt van het niveau van de vrouw. Zijn lofbetuigingen aan het adres van de vrouw zijn oprecht en schitterend (hij sprak over 'het genie van de vrouw' als hij het over vrouw-zijn had). Zo schreef hij in zijn Brief aan de Vrouwen:
'Dank aan jullie, vrouwen die dochters zijn en vrouwen die zusters zijn! In het hart van het gezin en van de gehele samenleving brengen jullie de rijkdom van jullie gevoeligheid, jullie intuïtie, jullie edelmoedigheid en trouw. ... Dank aan jullie, alle vrouwen! Voor het simpele feit dat jullie vrouw zijn! Door het inzicht dat zo bijzonder is aan jullie vrouwelijkheid, verrijken jullie het verstaan van de wereld en helpen jullie menselijke betrekkingen eerlijker en authentieker te maken.' (nr. 2; eigen onderlijning)
Praten of zwijgen?
Een observatie ter afsluiter (dat vrouwen meer in de wieg gelegd zijn voor communicatie dan mannen hoeft immers weinig theoretische bespiegeling).
De situatie is hier doorgaans dat ik onophoudelijk loop te vertellen en te babbelen tegen de kindjes.
De echtgenoot voelt daartoe kennelijk niet de behoefte.
Op een bepaald ogenblik kwam ik de keuken binnen en ik zag daar Thomas, Theodoor en Mathilde aan het eten, in volstrekte stilte. Het was al minutenlang geruisloos stil. Ik bleef even staan, ook in stilte. … Thomas: ‘Wij begrijpen mekaar.’
Appendix: de voorbije week in vijf mijlpalen.
1. Als oma en opa niet naar hier mogen komen, dan komen wij naar oma en opa. We speelden dit eenvoudig dobbelspel (om het eerst tot bij oma en opa), te vinden op de website van jufanke.nl.
2. Theodoor had zo’n compassie met peter Tim, die zich in het verre Houthulst aan het afpeigeren was in een virtuele dagrit van de Ronde van Zwitserland, dat hij besloot ook op zijn schommelpaard te kruipen.
3. Mathilde heeft deze week 2 nieuwe panische angsten ontwikkeld. Voorheen was ze al bang van de container (verzamelbegrip (haha!) voor de werfvoertuigen en -geluiden die te horen zijn bij de bouwwerken hiernaast). Als er een kindje zachtjes ligt te huilen op het uur dat de werkmannen beginnen ’s ochtends… dan is dat Mathilde. Er moesten weer wat dingetjes tegen de muur het voorbije weekend, en dochter is heden ook bang van de boor. Terwijl Theodoor, bij oorverdovend geluid, onverstoorbaar zijn potjes in mekaar blijft steken. En plotseling staat Mateeka dus ook doodsangsten uit bij het zien van (niet van de honden van de buren, niet van monsters)… een vlieg. Het geringste vliegje of hetgeen daarop lijkt is voldoende om haar te doen uitschreeuwen ‘WAT IS DAT OP DE GROND?’, en op mij te klimmen als een klimrek.
De tijd dat ik me kan concentreren op eigen taken als de kinderen buiten spelen is nu gezakt van 24 seconden naar 12.
4. Tuinier-Todo ziet er iedere dag uit alsof hij een schoorsteen heeft uitgekuist.
5. Verder verloopt onze integratie in Mechelen op wieltjes. Mathilde spreekt nu vloeiend Mechels:
Ach drommels, per abuis het bestand genomen uit mapje zeker niet tonen aan de inspectie dialectpolitie.
Tot binnenkort,
Linde.
Dank je, lieve lezer, om deze blog door te nemen! Je kan me altijd helpen om de blog te verspreiden naar meer en meer mensen door op het hartje te klikken, een reactie toe te voegen (momenteel kan dat helaas nog niet zonder inloggen), naar hem te linken op je eigen webpagina, of hem te delen op social media via de knoppen hieronder. En Ons Thuis te volgen op Facebook natuurlijk!