Enkele dagen geleden luisterde ik naar een podcast die me enorm aangegrepen heeft. Het betrof de aflevering van Girlfriends waar Danielle Bean het eerste hoofdstuk van haar nieuwste boek Giving Thanks and Letting Go – Reflections on the Gift of Motherhood voorlas. Het hoofdstuk is getiteld ‘Saying Goodbye’.
*vanaf ca. 34’00” in de podcast.
Het heeft zeker met de emo-toestand eigen aan 31 weken zwanger te maken, maar ik moest me inhouden om het avondeten dat ik aan het koken was niet te besprenkelen met een stortbad aan traanvocht (ik luister altijd naar podcasts tijdens huishoudelijke taakjes).
Afscheid nemen
Danielle Bean beschrijft het tafereel van haar dochter Juliette die de koffers aan het pakken is om haar eerste jaar aan de universiteit aan te vangen, een universiteit 2.400 km verderop. Een cliché moedermoment van afscheid nemen, zoals Danielle het zelf noemt. Van reflecteren en stilstaan en herinneringen aan de babytijd oprakelen, ook al is het een onuitgesproken moederregel dat je dat niet hoort te doen. Van het zich afvragen hoe het toch komt dat alles zo snel is kunnen voorbijgaan.
‘Ik kan me niet herinneren wanneer de laatste keer was dat ze me riep vanop het potje, maar het gebeurt nu niet meer.’ ‘Ik weet niet meer wanneer ze voor het laatst aan ons bed stond ’s nachts omdat ze niet kon slapen, maar ik weet alleszins dat ze het nu niet meer doet.’ Bij de laatste maanden thuis van een van haar zonen, zo vertelt Danielle, heeft ze de hele zomer geweend. Ze huilde stilletjes achter haar zonnebril toen ze naar zijn training baseball stond te kijken. Ze huilde alleen, ’s avonds, of oncontroleerbaar plotseling in het postkantoor.
Ik weet nu al dat ik het moeilijk zal hebben met afscheid nemen. Onlangs zag ik een foto, van ergens begin februari geloof ik, van toen elf-maanden-oude Theodoor die op klaarlichte dag in mijn armen in slaap was gevallen na het drinken. Dat moet een van de laatste borstvoedingsmomenten geweest zijn. En ook al wou ik soms nog dat dat schattige ventje aan mijn borst lag, ik weet dat die periode voorgoed voorbij is. Dat het niet terugkomt, dat onvergelijkbaar dichte moment samen met hem.
Ook al heb ik het afgelopen jaar frequent en bewust gedacht ‘dit beeld wil ik nooit vergeten’, ‘dat gevoel wil ik fixeren in mijn herinneringenbestand’, … ik kan me nu al niet meer voor de geest halen hoe het was om die chubby armpjes van Mathilde één jaar geleden vast te nemen, haar taaltje te horen, haar te wassen, al mijn opgeslagen beelden zijn verdwenen in het moeras van mijn geheugen.
(Lang leve het gedigitaliseerde beeldmateriaal!)
Theodoor, bijna anderhalf jaar. Alleen al hem zien lopen met zijn ongelofelijke O-benen doet mij dag na dag lachen. Nooit wil ik vergeten hoe hij van achter het hoekje komt aangewaggeld met zijn volledig aan flarden gescheurd boekje met woordjes: met een grote glimlach vragend om het boekje samen te lezen. (En na tien minuten woorden aanduiden heeft hij er nog niet genoeg van gehad en doet hij dezelfde aanvraag bij papa.)
Na een clandestiene pluksessie van de tomaten in onze gedeelde tuin.
Dit is wat me emotioneel zo raakt denk ik: kinderen laten je inzien dat de tijd verstrijkt. Dat wat voorbij is, voorgoed voorbij is en nooit meer terugkomt. Nergens is dat duidelijker dan in het veranderende aangezicht en gedrag van je eigen kroost. Uiteindelijk gaat het over de vergankelijkheid van alle stoffelijke dingen, en onze sterfelijkheid.
Mama is iets enorms
Misschien is het vreemd dat ik hier schrijf over tieners die de vleugels spreiden, als moeder van weldra drie kindjes onder de drie. Maar beschrijvingen zoals die van Danielle bieden een enorm besef van de waarde van de tegenwoordige tijd.
Soms moet je vooruitblikken naar een bestemming in de toekomst, in dit geval een moment binnen een kleine twintig jaar, nagaan waar je dan wil staan, en volgens dat doel het huidige seizoen van het leven vormgeven. Het boek van Danielle Bean drukt me met de neus op de feiten: ik zal (hoogstwaarschijnlijk) ooit op haar plaats staan, mijn kinderen zullen hun koffers pakken en een totaal nieuwe fase van ouderschap zal aanbreken.
Heel herkenbaar stelt Danielle zich op dat moment de vraag: ‘Had I taught enough, given enough, loved enough?’
Onze descendentjes zijn slechts gedurende een luttel achttien jaar dicht bij ons. Te beginnen met héél dicht, ultra-afhankelijk en alles eisend van jou als ouder, zodanig dat je identiteit als ouder soms bijna lijkt op te gaan in het kind, zoals Danielle Bean treffend omschrijft; het is onduidelijk waar m’n kind ophoudt en ik begin (besta ik zelf wel?). In het begin ben je de hele wereld voor je kind. Er is voor je baby niets buiten ‘mama’. ‘Mama was an enormous thing. So much bigger than anything I had ever done, but also so much smaller’, zegt Danielle.
Mama was an enormous thing. So much bigger than anything I had ever done, but also so much smaller (Danielle Bean)
Ook al weet ik dat ik tekort zal schieten... ik wil mijn uiterste best doen om mijn kleintjes te geven wat ik kan geven, nu het er het moment voor is.
Mamavermoeidheid
Dit alles schrijf ik terwijl ik enkele dagen van grote mamavermoeidheid achter de rug heb. Mijn tolerantiedrempel komt stilaan lager te staan, ik slaap slechter wegens einde zwangerschap, heb gedurende de dag soms een energieterugval waarbij ik moet gaan zitten en fysiek niets meer kan aanvangen, de langdurige hittegolf helpt natuurlijk ook niemand.
Jonge kinderen zijn sowieso veeleisend, maar ergens is de ontluikende zelfstandigheid van tweeënhalf-jaar-oude Mathilde het meest vermoeiend. Alles moet ‘op haar manier’ gebeuren, bijvoorbeeld als ze niet zelf de kraan mag dichtdoen of het licht mag aansteken gooit ze zich schreeuwend op de grond; ze wil met alles helpen, zoals roeren in de kookpot of de planten water geven, waarbij je als moeder ofwel sommige dingen moet verbieden (zoals op het krukje staan als er olie opspat uit een hete pan) ofwel het meewerken toelaat maar dan extra alert moet zijn voor ongelukken, en dan telkens opnieuw de energie opbrengen om daarin kordaat en redelijk te zijn; omdat je niet wil dat ze leeft als slaaf van haar eigen grillen en impulsen… Je kan niet gewoon gaan zitten en ‘relaxen’. Je moet altijd geactiveerd staan op volledige operatiemodus.
In mijn studentenjaren zei een prof me eens dat ik (vermoedelijk doelde hij op mijn enthousiasme en drukke praatvaardigheid) ‘vermoeiend was’. Bij deze wil ik hem graag laten weten dat er een immanente gerechtigheid geschiedt, aangezien mijn dochter alle maximale waarden in die variabelen overstijgt en ik in haar bijzijn vaak gewoon het liefste zwijg en voor me uitstaar.
Mathilde Wouters, 'Improvisatie in G. Lola de Kip'.
Het jonge ouderschap brengt een unieke vermoeidheid met zich mee…
We weten dat het van korte duur is. Binnen dertig jaar zal Mathilde niet meer beginnen huilen als ze de kraan niet zelf mag toedoen (hoop ik toch).
‘The days are slow, but the years are fast’, haalt Danielle Bean een oud spreekwoord aan in haar boek, dat ik popel om te lezen.
Ik wil niet dat de vermoeidheid me verhindert om ieder moment in het heden te koesteren.
Tot binnenkort,
Linde.
Dank je, lieve lezer, om deze blog door te nemen! Je kan me helpen om de blog te verspreiden naar meer en meer mensen door op het hartje te klikken, een reactie toe te voegen (helaas is daar inloggen voor nodig), naar hem te linken op je eigen webpagina, of hem te delen op social media via de knoppen hieronder. En Ons Thuis te volgen op Facebook natuurlijk!