Wie mij een beetje kent, weet dat ik een zwak heb voor tradities.
Het was een van de culturele elementen aan het geloof die me enorm aansprak bij mijn bekering: de continuïteit vanaf Christus tot vandaag in het leven van de Kerk. Als ik een gebed bid van Sint Thomas van Aquino, voel ik me op een bijzondere manier met hem verbonden, participeer ik enigszins aan zijn leven of innerlijke leefwereld – veel meer dan wanneer je gewoon een biografie over deze 13de eeuwse kerkleraar zou lezen; dan blijf je buitenstaander, toeschouwer, niet-betrokkene. (*Op geestelijk vlak komt daar nog, onovertroffen, de ‘gemeenschap van de heiligen’ bij, waardoor we wérkelijk verbonden zijn met alle gedoopten door de eeuwen heen, dus zowel met Augustinus van Hyppo als met Teresia van Avila.)
Ook tradities in het gezin (of waar dan ook, een vereniging, stad, …) vind ik fantastisch. En laat liturgisch leven nu precies de vereniging zijn van het eerste met het tweede. Zelf, thuis, hetgeen de Kerk op een bepaald ogenblik herdenkt ook herdenken door een eindeloze creativiteit aan toepasselijke activiteiten, recepten, verhalen, …
Dit jaar was uiteraard een bijzonder jaar, waarin gezinnen van over de hele wereld op turbosnelheid aan het ‘liturgisch leven’ sloegen, aangezien ze door de coronarisis fysiek in de onmogelijkheid waren om de liturgie bij te wonen.
Ook hier was het zeer intens. In deze blogpost vertel ik wat we zoal hebben uitgespookt sinds Palmzondag.
We staan nog maar aan het begin van ons avontuur als gezinnetje, dus het is nog wat brielen (een woord dat niet-West-Vlamingen blijkbaar niet begrijpen), en ik hoop dat er in de loop der jaren nog vele, zeer vele gewoontes en gezinstradities mogen bijkomen.
Begin van de Goede Week
Op de vastenkalender (elke dag een vakje kleuren met wasco) was nu te zien dat het hoogtepunt naderde. Er hangt nu ook een krijtbordsticker in de keuken, waar we bovenaan de liturgische tijd van het jaar opschrijven. Zo wist Mathilde goed welke dag het was. Met behulp van een klein verhaaltje mocht er iedere dag worden gekleurd (zie kleurboekje voor de Goede Week). Mathildes kleurstijl werd steeds expressionistischer/furieuzer naarmate de dagen vorderden.
Vóór het tafelgebed werd de hymne Vexilla Regis aangeheven. Deze sequens die het Heilig Kruis bezingt, voorgeschreven voor de tijd tussen Palmzondag en de vigilie van Pasen, werd al gezongen in 589.
(Opvoedkundig advies. Een Latijnse antifoon aanheffen is dé manier om uw kinderen stil te krijgen. Op geen enkel ander moment beginnen onze kinderen zo plotsklaps sprakeloos naar ons te staren.)
Witte Donderdag
In Cambridge heb ik een devotie voor polyfone muziek ontwikkeld, en in sterke liturgische tijden als deze moét die gewoon op liggen. Ik spreek nu over een van mijn all time favourites, de Tenebrae Responsories van Tomàs Luis de Victoria (16de eeuw). Bevat voor elke dag van het Triduüm – Witte Donderdag, Goede Vrijdag, Stille Zaterdag – specifieke muziek. Heeft als bijkomend voordeel dat je je sommige zinnen uit het Evangelie voor eeuwig kan herinneren, zoals, over Judas: melius illi erat si natus non fuisset (het was beter voor hem geweest als hij nooit geboren was).
Goede Vrijdag
Eén van de hoogtepunten van de week was de Kruisweg vrijdagnamiddag om 15:00 uur. ’s Morgens las ik samen met Mathilde een kinderversie die ik van een vriendin ontving.
We hebben gedurende de hele week gewerkt (naast het beschilderen van eieren, wat uitzonderlijk slecht lukte) aan veertien ‘staties’, de ene al eetbaarder dan de andere, die we vervolgens in een cirkel in ons huis ophingen.
Heel speciaal om de eigenlijke Kruisweg dan in het voltallige gezin te doen. Met een gezongen Stabat Mater voor elke statie natuurlijk.
Stille Zaterdag
Op Stille Zaterdag hielden we het werkelijk ‘stil’. Geen radio, geen muziek, geen onnodige schermen. Afleiding proberen vermijden. Zoals ik in een eenvoudig maar indrukwekkend zinnetje op mijn allereerste retraite heb geleerd: God spreekt in de stilte. De stilte van het graf waarin Jezus ligt. (Al zijn we nog niet zo ambitieus als vrienden van ons, die samen met hun kindjes binnenblijven met de rolluiken dicht en kaarsen als lichtelementen.)
In die stilte deed ik wat aan food prep en party prep. De jurkjes mooi strijken. Mathildes haartjes knippen. Een aperitiefje voorbereiden voor na de Paaswake, da’s nu toch al een traditie in ons minuscuul huwelijkje van drie jaar kort. Het boekje voor de liturgie keurig afdrukken. Mathilde mocht voor de eerste keer nagellak aan.
Todo tijdens de Paaswake
Pasen
Zondag was een heerlijke dag:
De Heer is waarlijk verrezen, resurrexit, sicut dixit, allelujah!
Verse pistoleetjes van de bakker, eerste keer dat we dat met ons gezin deden. Een typisch Vlaamsche gewoonte die ik enorm heb gemist tijdens onze jaartjes in Brussel centrum. Alleen al dat fietstochtje in de frisse lentelucht ’s morgens – kleine gelukjes zoals dat heet.
Een cadeautje voor Mathilde en Theodoor. Ik verklap later wat het is :-)
De paaseierenraap in de gedeelde tuin (geen beelden wegens privacycompliance 😉), vorige jaren was dat onmogelijk wegens gebrek aan tuin.
Lekker eten doorspekt* met religieuze symboliek. Aangezien ik geen specifieke boodschappen had gedaan voor mijn menu was het coq-au-vin op basis van twee dunne kalkoenfileetjes (mensen, het kan) en een kabeljauwfilet voor mijn pescotariër. Ik had zelfs nog een geheim zakje met sjalotten gevonden op het laatste ogenblik – de Heer is met ons 😇 *Oké, we hadden ook geen spek, ik heb gandaham gebruikt. 🙄
Veel familietijd op skype, zonder het gehaast van een schema. De echtgenoot las zelfs EEN BOEK na de middag, zonder nog aan werk/doctoraat te sleutelen, ongezien!
Kindermijlpalen
Peuter-en-kleutermatig was het een zeer bewogen week, en dat om twee redenen.
Na maanden van expertiseonderzoek begrijpen we wat ons kind zegt. ‘Gedroomd omar antenna’, zei Mathilde systematisch toen ze opstond. Gedroomd over een antenne, euh? Sinds een welbepaalde dag zijn alle werven in Mechelen blijkbaar weer in actie geschoten, en bij deze naast onze woning reed plots weer een vrachtwagen rond met daarop een… container. Mathilde is dus bang van de ‘antenna’ (container, die af en toe met veel lawaai uitgegooid wordt, en zij associeert elk werfgeluid sindsdien dus met de container, waarover ze blijkbaar nachtmerries heeft). Thomas voegde daar nog een charmant complimentje aan toe: (tegen Mathilde) ‘Ik heb ook gedroomd over een container. Over mama.’
Het andere eurekamoment vond plaats toen ik ontdekte dat ze met ‘mateeka’ naar zichzelf verwijst als Mathildeke.
En Theodoor heeft duidelijk bijzondere genaden ontvangen tijdens het Paastriduüm. Want op die meest heilige dagen heeft hij leren stappen. In een luttele 72 uur tijd ging het van meewandelen aan één vingertje => wandelen terwijl wij zijn kraagje vasthouden (ziet er nogal boefachtig uit) => enkele stapjes alleen zetten. En fier dat hij dan is bij zo’n staptraining, en zweetdruppeltjes dat er dan op zijn bolletje komen, precies zoals bij zijn peter.
Een tijd om te feesten
De Vasten is nu voorbij. Na de Veertigdagentijd is er… vijftig dagen feest. Tot en met Pinksteren, dit is exact vijftig dagen na Pasen, verandert de liturgische kleur van paars naar wit (hoogfeest van Pinksteren en het octaaf nadien te na gelaten, rood).
Sommigen zijn van oordeel dat christenzijn gelijk staat aan het verfoeien van alles wat plezierig is of genot verschaft in het leven. Niets is minder waar. Er wordt nergens zoveel gefeest als in de Katholieke Kerk. Alleen is er ‘een tijd voor alles’ – een tijd om te vasten, een tijd om te feesten, een tijd om stil te zijn, een tijd om de klokken luid te laten luiden. Die gedachte heb ik me eigen kunnen maken door de Heilige Teresia van Avila, die herinnerd wordt om haar uitspraak 'Als je danst, dans dan, als je bidt, bid dan.' En zij staat nu niet per se bekend als een watje op vlak van vurigheid... Toen ze er werd op aangesproken dat ze smakelijk mee at van een rijkelijke en luxueuze spijs bij een bezoek aan een rijke familie, sprak ze: 'Luister, mijn kind: als men u patrijs voorzet, eet dan patrijs; en als het de tijd van vasten is, houd je dan aan de vasten.'
Ik houd enorm van dat seizoensmatige van de liturgie. Zo is het in het leven immers ook. Er is een tijd voor alles (elk ogenblik heeft zijn eigen heden), een seizoen om zich te ontwikkelen, een seizoen om op te staan ’s nachts voor onze kinderen, een seizoen om afscheid te nemen – en het heeft geen zin om voorop te willen lopen.
Nu is het Paasoctaaf. En dat wil zeggen: acht dagen groot feest. We vertellen/knutselen rond twee Verrijzenisverhalen uit het Evangelie (de Emmaüsgangers en de engel die aan Maria Magdalena verscheen bij het graf volgens St. Mattheüs). De pot schaft feestfood. Er staat een goedgevulde snoepbokaal op tafel (heb die moeten verstoppen, samen met de chocolade, om niet in de verleiding te komen vóór Pasen. Tot ik besefte dat de temperatuur wel heel hoog moest oplopen in die zwarte bureaukast onder dat zuidgerichte veluxraam. Gelukkig bleef het snoepgoed ongedeerd, hallelujah). We doen een entertainment-inhaalsessie met een duo afleveringen van De Mol, die op de hoogdagen niet werden bekeken. Mijn mini-detoxje smartphone van tijdens het Triduüm is nu voorbij. Vexilla Regis werd vervangen door de Paashymne O filii et filiae.
En Mathilde zal zich dit Paasoctaaf vele malen eenvoudiger herinneren: acht dagen elke dag een chocolade-eitje eten 😊
Dus… allemaal, vier goed! Ik word al twee jaar op rij herinnerd door vrienden dat het nu ten strengste verboden is om te vasten.
Feest!
Tot binnenkort,
Linde.
Dank je, lieve lezer, om deze blog door te nemen! Je kan me altijd helpen om de blog te verspreiden naar meer en meer mensen door op het hartje te klikken, een reactie toe te voegen (momenteel kan dat helaas nog niet zonder inloggen), naar hem te linken op je eigen webpagina, of hem te delen op social media via de knoppen hieronder. En Ons Thuis te volgen op Facebook natuurlijk!